جالب است بدانید که مجسمه های شهری هم دارای کارکرد فیزیکی و هم کارکرد معنایی و مفهومی می باشند به گونه ای که برای تمامی فصل ها مناسب می باشند چرا که در طراحی و ساخت آن ها از ابزار و مواد و مصالح مناسب و مقاومی استفاده می شود تا در تمامی فصل های سال ماندگار باشند و پس از گذشت مدت زمانی از بین نروند علاوه بر این یکی از امکانات تفریحی و گردشگری را برای توریست ها ایجاد می کنند.
در پاسخ به این سوال می توان گفت که وجود مجسمه و المان شهری مختلف در بوستان ها، خیابان ها و از همه مهم تر میادین اصلی شهر می تواند ذهن مردم و مخاطبان را کمی از دنیای شلوغ و زندگی ماشینی دور کند.
از این رو در ادامه ی این مقاله شما را به طور کلی با المان های شهری، مجسمه های شهری، انواع المان نوروزی و تفاوت بین مجسمه و المان شهری آشنا خواهیم کرد.
آشنایی با المان شهری
برای ساخت مجسمه و المان شهری و یا نماد شهری از ویژگی های درونی اشکال هندسی، کابل ها، پوترها، فریم ها، صفحات قائم و یا صفحات منحنی و ... استفاده می شود. به معنای بهتر می توان گفت برای ساخت المان شهری از هر چیزی که جنبه ی تزئینی داشته باشد استفاده می شود. البته مهم ترین ویژگی در ساخت مجسمه و المان شهری نظام هندسی و تعادلی است که بین هر یک از اجزای المان برقرار می باشد.
برای ساخت مجسمه و المان شهری و یا نماد شهری از ویژگی های درونی اشکال هندسی، کابل ها، پوترها، فریم ها، صفحات قائم و یا صفحات منحنی و ... استفاده می شود. به معنای بهتر می توان گفت برای ساخت المان شهری از هر چیزی که جنبه ی تزئینی داشته باشد استفاده می شود. البته مهم ترین ویژگی در ساخت مجسمه و المان شهری نظام هندسی و تعادلی است که بین هر یک از اجزای المان برقرار می باشد.
اما چه چیزی در شهرهای بزرگ باعث می شود که در میان تمامی شلوغی های خیابان ها و پیاده روها کمی ذهن شهروندان از درگیری های روزمره و شلوغی های خیابان ها دور شود و به فکر فرو بروند تا از عوامل و عناصر آشفته به دور باشند؟
این ویژگی و خصوصیت مهم ترین کارایی را برای توریست ها و گردشگرانی دارد که به خوبی با میدان های شهر آشنایی ندارند و می توانند هر یک از میدان های شهر را با المانی که در آن ها مورد استفاده قرار گرفته است به یاد آورند و بشناسند.
یکی از اهداف ساخت المان های شهری می تواند نشان دادن اتفاقی تاریخی و یا فرهنگ و رسوم آن شهر باشد حتی در مناسبت های مختلف نیز برای نشان دادن آن مناسبت در میادین اصلی شهر المان هایی را نصب می کنند برای نمونه هنگام فرا رسیدن دهه ی فجر و یا دفاع مقدس از المان های شهری دهه فجر و المان شهری دفاع مقدس در میادین شهر استفاده می کنند و در عید نوروز نیز از المان های شهری نوروزی مانند المان سفره هفت سین در میادین و بوستان های شهر استفاده می کنند.
المان های شهری در سطح شهر باعث ایجاد فضای زیبا و هنری می شوند به گونه ای که شهر را از حالت یکنواختی و تکراری بودن خارج می کنند و به شهر روح می دهند. المان های شهری در کنار تمامی مزیت هایی که دارند به هر یک از بخش های شهر هویت و ویژگی های خاص خودش را می دهند.
انواع المان های شهری
تمامی المان های شهری که در میادین و بوستان های شهر ساخته می شوند در سه گروه اصلی قرار می گیرند که این سه گروه اصلی شامل: المان های نمایشی، المان های بیانی و المان های عملکردی می باشند. در ادامه شما را با هر یک از این انواع المان های شهری آشنا خواهیم کرد.
المان های نمایشی
از نام المان های نمایشی می توانید به خوبی این مفهوم را درک کنید که این دسته از المان ها تنها جنبه ی نمایشی دارند و آنگونه طراحی و ساخته نشده اند که بتوانند مفهوم و پیام خاصی را به مخاطبان خود انتقال دهند. تنها گروهی از مردم که هنرمندان می باشند می توانند با دیدن چنین المان هایی با آن ها ارتباط بصری برقرار کنند. در واقع می توان گفت این مسئله که تنها گروهی از مردم که همان هنرمندها هستند می توانند با المان های نمایشی ارتباط برقرار کنند یکی از ویژگی های المان های نمایشی است و نشان دهنده ی آن است که المان های نمایشی چقدر خاص و منحصر به فرد می باشند که تنها می توانند با هنرمندان و افرادی که بیشتر درگیر مسائل هنری می باشند ارتباط برقرار کنند.
المان های بیانی
باز هم با توجه به نام این نوع از المان ها می توانید متوجه شوید که المان های بیانی به دنبال بیان کردن و انتقال یک پیام به مخاطبین خود می باشند. پیامی که المان بیانی می خواهد آن را به مخاطبین خود منتقل کند می تواند واقعه ی تاریخی باشد که در محل آن المان اتفاق افتاده است، می تواند نشان دهنده ی فرهنگ و رسوم مردم آن منطقه باشد و ... . یکی از ویژگی های حائز اهمیت المان های بیانی این است که این نوع از المان ها توجه ی تمامی مردم را به خود جلب می کنند و نه فقط هنرمندان و باید به گونه ای طراحی و ساخته شوند که تمامی مردم با نگاه کردن به آن ها پیام آن ها را به خوبی متوجه شوند و درک کند و بتوانند به راحتی با آن ارتباط برقرار کنند. توجه داشته باشید مکانی که هر یک از این المان ها در آن قرار می گیرند نیز حائز اهمیت می باشد چرا که باید در میدان اصلی و نقطه ی مرکزی شهر باشد تا همه ی مردم بتوانند آن را ببینند و پیام آن را درک کنند.
المان های عملکردی
المان های عملکردی از المان های نمایشی و بیانی به طور کامل فاصله دارند چرا که نه قرار است چیزی را به مردم نمایش دهند و نه قرار است پیامی را به مردم انتقال دهند و درواقع المانی کاربردی برای مردم می باشند به گونه ای که مردم می توانند مدت زمانی را در آن ها استقرار پیدا کنند برای نمونه، ایستگاه های اتوبوس، مترو کیوسک های تلفن و دکه های روزنامه فروشی همه نوعی از المان های عملکردی به حساب می آیند.
آشنایی با مجسمه
المان های شهری به گونه ای طراحی و ساخته می شوند که ابتدا تمامی توجه و تمرکز مردم و مخاطبین را به خود جلب می کنند و سپس پیغامی را که در دل خود دارند به مخاطبین خود منتقل می کنند. المان های شهری به مردم و مخاطبان خود کمک می کنند که تا مدت ها میدان های اصلی شهر را با المان های به کار رفته در آن ها به یاد بیاورند. درنتیجه کار تمامی المان های شهری دو این دو مرحله خلاصه می شود.
مجسمه های شهری نیز مانند المان های شهری دارای ویژگی ها و خصوصیات منحصر به فردی می باشند برای مثال مجسمه های شهری باعث می شوند فضای زیستی اجتماعی زیباتری در شهر داشته باشیم و علاوه بر این پس از مدتی به یک نماد و نشانه ی فرهنگی و هویتی آن شهر تبدیل می شوند.
بیان هنر، فرهنگ و تاریخ یک مرز و بوم در قالب مجسمه و المان های شهری تمامی آشفتگی های بصری فضاهای شهری برای شهروندان را از بین خواهد برد.
تفاوت بین مجسمه و المان شهری
بسیاری از مردم به خوبی با تفاوت بین مجسمه و المان شهری آشنایی ندارند و متاسفانه این دو را با یکدیگر اشتباه می گیرند و از نظر آن ها مجسمه و المان شهری هر دو نماد های شهری یکسانی هستند اما باید یادآوری کنیم که این دو با یکدیگر کاملا متفاوت می باشند.
اما تفاوت مجسمه با المان در چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که اصلی ترین و مهم ترین تفاوت بین مجسمه و المان در نوع برقراری ارتباط با هر یک از آن ها می باشد چرا که مجسمه ها به گونه ای طراحی و ساخته می شوند که مخاطب تنها با یک نگاه خیلی سریع می تواند متوجه ی منظور آن بشود اما المان های شهری به گونه ای طراحی و ساخته می شوند که ابتدا مخاطب را به خود جذب می کنند و سپس ذهن او را برای انتقال پیام خود به مخاطب درگیر می کنند. به بیان ساده تر می توان گفت مجسمه لقمه ای آماده است که در دهان مخاطب گذاشته می شود در حالی که مجسمه و المان شهری برعکس مجسمه می باشد و دیگر لقمه ی آماده ای در کار نیست و خود مخاطب باید با تمرکز و فکر پیام المان را متوجه شود و درک کند. از این رو چنین ویژگی بی نظیری که المان دارد باعث می شود تا همیشه در ذهن مخاطب خود بماند اما مجسمه خیلی زود از یاد مخاطب خواهد رفت.